Buket Uzuner

“Güzelliğinin ve hoş kokusunun tadını çıkartamazdı Meriç. Bence Meriç'in varoluşuyla ilgili sorunları vardı ve sanki kendi varlığının yükü altında eziliyordu. Ona karşı acımaya benzer bir ilgi duyuyor, onu kendisinden korumak, daha fazla acı çekmesini önlemek istiyordum.***Bir süre sonra Aliye'yle birlikte senfoni konserlerine ve sinemaya gitmeye başladık. Çılgınlar gibi okuyor, öğrenmek ve açıklarını kapatmak için didiniyordu. Onun bu azmini taktir ediyordum ama öğrenmenin keyifli yanı yaşanmadığı zaman geriye bir zorunluluk silsilesi kalır ki, sevilmeyen dersler ve okul dertleri tamamen bunun eseridir. Aliye, bir şeyleri öğrenip zenginleştirmek ve yaşamdan daha çok tat almak arzusunda değildi. O, bilgisiyle intikam almak için donanıyordu. Öğrenirken bile hırsı öfkeli, coşarken bile rengi siyahtı.***Ailesinin hiç istenmeyen ve sevilmeyen dördüncü kızı olarak doğduğu güne sürekli lanet ederdi ama başardıklarının sevinciyle bir kez bile sarhoş olmayı denememişti. Aliye korkuyordu. Yalnızlıktan, aşağılanmaktan, alay edilmekten, sevmekten, terk edilmekten, düzenli bir ilişki ve ya yaşam kurmaktan... Yaşamı yaşam yapan bütün güzelliklerden kaçıyor ve kaçarken de yoluna çıkan her şeyi yıkıyordu.***Aras gittiğinde perişan olduğum doğru. Ama bazılarının iddia ettiği gibi hala yaşamımı düzene sokamadığım konusu bana saçma geliyor. Kim yaşamını tamamen düzene sokabilmiş ki? Düzene girecek bir şey midir yaşam? Her an her şeyin olası olduğu, sahiplenilmiş hiçbir aşkın soluk alamadığı, süreklilik denen şeyin delik deşik edildiği bir zaman tünelinde, yaşamı düzene sokmak ne demektir Allah aşkına?”

“Uzaktaki sevilen, yosunlu deniz kokar. Rengi turkuvazdır."Anne özlemi" fırından yeni çıkmış ev kurabiyesi kokar. Rengi yeşildir."Baba özlemi" tütün kokar. Bu özlem deve tüyü rengindedir.”

“Konuşmaya kalksa Ada'yı anlatacağını biliyor, bunun için dudaklarını kemirerek kilitlemeye çalışıyordu. Halbuki hiç değilse onu anlatabilmeyi ne çok özlemişti...”

“İnsanların pek çoğunun, hiç inanmayacakmış gibi görünenlerinin bile, özellikle ilk gençliklerinde 'ömür boyu' sürecek, 'güllük gülistan', 'tek yastıkta kocanacak' bir kadın-erkek ilişkisine en saklı, en özek köşelerinde ayırdıkları, gizlice şımartılmış, adeta gelişmesine göz yumulmuş bir inanç bulunuyor.”

“Hiçbirine aldırmıyordu Teoman, "İnsan karakterini yaşamalı," diyordu. "Aksi halde başkasının hayatını yaşıyor demektir!”

“Öfkelenmek bile bir duygudur ve ilgilenmeyi gerektirir.”

“(..) çocukların gözünde annelerin yaşı yoktur. Anne yaşı standarttır, evrenseldir! (..)”

“Bütün çocuklar için birbirine en yakışan çift anne ve babalardır! Çünkü 'anne' ve 'baba' kelimeleri tıpkı lego parçaları gibi birbirine sımsıkı oturur, uyuşur ve kenetlenir.”

“(..) Ve her kız çocuğu, babasına ne denli tutkun olsa da, annesinin dişi kanadının serin gölgesine gereksinir mutlaka. (..)”

“Kadınlar seviştiklerinde çoğalırken erkekler eksilir. Dolayısıyla kadınlar kendilerini çoğaltanı asla unutmazken, erkekler kendilerini eksilteni bir an önce unutma çabasına girer.”

“Her insan ilişkisinde bir kral / kraliçe ve köle(ler) vardır.”

“Büyük bir hürriyet, tabii büyük bir yalnızlıktır.”

“Sessizliğin gücünü küçümseyen ya da inkar edenler, kanımca önemli bir silahın farkında değiller.”

“Aynı alanda yetenekli olan birisine yardım etmek, öncelikle rüştünü ispat etmiş bir özgüven ve o kişinin ileri tarihte rakip olamayacağına dair bir ön-onay gerektirir.”

“Düzenli ve yerleşik ilişki aslında bir disiplin işidir.”

“Erkeklerin en çok yönlüsü bile monotondur, bu yüzden asıl çok eşliliğe gereksinen kadınlardır. Çünkü cinsel çeşitlilik ihtiyacı insanı öldürmez ama duygusal yetmezlik öldürür.”

“Birisini sevmekle gelen o inanılmaz hoşgörünün gücü azaldığında, ayrıntılar bile batar insana.”

“İçinde nefret bile olsa alışkanlık ya da bağımlılık yaratan her ilişki biraz aşktır.”

“(...) Çünkü ortalama yeteneklerle doğan birisi için kendinden çok daha yetenekli insanlarla yaşamanın çoğu kez kendi gelişimini engelleyen bir etken olduğunu gözledim. (...)”

“Çocukluklarından beri tanışan, fakat bir türlü iyi geçinemeyen, sürekli birbirlerini iğneleyerek yaşamış iki erkek arasındaki ilişki de bir çeşit aşkmış.”

“Cesaret, zamanında kullanılmazsa bir intihar silahına dönüşür.”

“Bir erkeğin feminist, bir Hıristiyan'ın anti-semitik, bir beyazın zenci hakları savunucusu olması, bir Müslüman'ın kiliselerin yıkılmasına karşı durması veya bir gazinin vicdani redçilere hak vermesi mümkündür...”

“(...)Kız kuzeni görenler onun güzelliğinden hemen etkilenir ve ona övgüler yağdırırdı. Bu sırada eli ayağına dolaşan ve nereye koyacağını bir türlü bilemediği güzelliğiyle çaresiz kalan zavallı kız kuzeni yalnız bırakan Ada beni yakalar, kendinden emin ve o şahane sesinde küçük ürpertilerle fısıldardı:"Sen de onu çok güzel buluyor musun Mabelciim?"Böyle bir şeyi nasıl olup da düşünebildiğine şaşkınlıktan ağzım açık kalır, herkesin duyacağı biçimde bağırırdım:"Bence sen dünyadan bile güzelsin Ada!" (Ertesi yıl evreni öğrenecek ve "evrenden bile güzel" olduğunu söyleyecektim.) (...)”