Erich Maria Remarque

“- <...> Žmogus nesi jau toks svarbus.- Nesvarbus? - Švarcas vėl pakėlė sutrikusį veidą. - Nesvarbus? Žinoma, ne! Bet malonėkite pasakyti man, kas gi tuomet svarbu, jeigu gyvenimas nebesvarbus?- Niekas, - atsakiau žinodamas, kad tai ir teisybė, ir ne. - Tiktai mes patys suteikiame viskam vertę.”

“Vienatvė ieško kelionės draugo, neklausdama, kas jis. Kas to nesupranta, tas niekada nebuvo vienišas, o tik vienas.”

“Gražiausias pasaulio miestas yra tas, kuriame žmogus laimingas.”

“Kiekvieną akimirką jaučiame, kad negalime laimės išlaikyti, ir nė nebandome <...> Bet jeigu mes nemėginame sučiupti jos ir suturėti savo šiurkščiomis rankomis, tai gal ji, niekieno nebaidoma, išlieka mūsų akių gilumoje? Gal ji išlieka ten, kol gyvos tos akys?”

“Stebuklas, kai jį patiri, niekuomet nėra pilnas, tik atmintis padaro jį tokiu.”

“Laikas - tai silpnutis mirties ekstraktas, kuris iš lėto skverbiasi į mus kaip nestiprus narkotikas. Iš pradžių jis gaivina, ir mes net pradedame tikėti, kad esame nemirtingi, bet lašas po lašo, diena po dienos jis tampa vienu lašu, viena diena stipresnis ir pavirsta rūgštimi, drumsčiančia ir nuodijančia mūsų kraują.”

“Amžina žmonijos scena: prievartos tarnai, jų auka, o greta - visada ir visais laikais - trečias, žiūrovas, kuris nepakelia rankos apginti auką ir nebando jos išvaduoti, nes bijosi dėl savęs. Ir kaip tik dėl to jam nuolatos gresia pavojus.”

“Galimybė nusižudyti yra likimo dovana, kurią mes retai tesuvokiame. Ji suteikia laisvo apsisprendimo iliuziją. Ko gero, mes žudomės kur kas dažniau, negu manome. Tik nejaučiame to.”

“Mes gavome dovanų ugnį, nes mumyse buvo kažkas dieviško. O dabar mes slepiame ją, nes žudome savyje tą dievišką dalelytę.”

“Pasaulis niekada neatrodo toks gražus, kaip tą akimirką, kaii jį paliekame, kai jums atima laisvę”

“Laimė - sąlyginis dalykas. Kas šitą suvokė, retai kada jaučiasi labai nelaimingas.”

“Wir sind verlassen wie Kinder und erfahren wie alte Leute, wir sind roh und traurig und oberflächlich - ich glaube, wir sind verloren.”

“Es ist eine tödliche Spannung, die wie ein schartiges Messer unser Rückenmark entlang kratzt. Die Beine wollen nicht mehr, die Hände zittern, der Körper ist eine dünne Haut über mühsam unterdrücktem Wahnsinn, über einem gleich hemmungslos ausbrechenden Gebrüll ohne Ende.”

“Wir reden nicht viel, aber wir sind voll zarterer Rücksicht miteinander, als ich mir denke, dass Liebende es sein können. Wir sind zwei Menschen, zwei winzige Funken Leben, draußen ist die Nacht und der Kreis des Todes. Wir sitzen an ihrem Rande, gefährdet und geborgen...wir sind uns nahe mit unseren Herzen und die Stunde ist wie der Raum: Überflackert von einem sanftem Feuer gehen die Empfindungen hin und her...”

“Für niemand ist die Erde so viel wie für den Soldaten. Wenn er sich an sie presst, lange, heftig, wenn er sich tief mit dem Gesicht und mit den Gliedern in sie hineinwühlt in der Todesangst des Feuers, dann ist sie sein einziger Freund, sein Bruder, seine Mutter, er stöhnt seine Furcht und seine Schreie in ihr Schweigen und ihre Geborgenheit, sie nimmt sie auf und entlässt ihn wieder zu neuen zehn Sekunden Lauf und Leben, fasst ihn wieder und manchmal für immer.”

“Night is nature's protest against the leprosy of civilization, Gottfried. No decent man can withstand it for long. He begins to notice that he has been turned out of the silent company of the trees, the animals, the stars, and unconscious life.”

“-Why does a man live?-In order to think about it...”

“Nie każdy ma takie życie, żeby nadawało się na dom dla niego, który będzie mógł dekorować coraz bogatszymi meblami wspomnień. Niektórzy mieszkają w hotelach, w niejednym hotelu. Lata zatrzaskują się za nimi jak drzwi hoteli - i jedyne, co im pozostaje, to odrobina odwagi, ale nikt ich nie żałuje.”

“To jedna z tych chwil, kiedy barwy się rozpadają, a życie szarzeje w bezsilnych dłoniach. Mistyczny odpływ. Bezdźwięczna cezura między oddechami. Ukąszenie czasu, który powoli pożera serce.”

“- Też kiedyś to pani czuła? - zapytał.Milczała przez chwilę.-Owszem, ale nie tak. Inaczej. Kiedy całymi dniami nie mówiłam do nikogo, a nocami spacerowałam, i wszędzie byli ludzie, którzy mieli gdzieś swoje miejsce, którzy dokądś chodzili, mieli gdzieś swój dom. Tylko ja nie. Wtedy wszystko powoli stawało się nierzeczywiste, jakbym się utopiła i szła po dnie przez jakieś obce podwodne miasto...”

“Przytłumione stukanie dobiegające z zewnątrz przerywało ciszę, jakby coś chciało się dostać do środka, coś szarego, ponurego i bezkształtnego, coś smutniejszego niż smutek - odległe anonimowe wspomnienie, niekończąca się fala, która nadpływała i pragnęła odzyskać i pogrzebać to, co poprzednio przyniosła i porzuciła na wyspie - trochę człowiek, a trochę światło i myślenie.-Dobra noc na picie.-Tak... i zła, żeby być samemu.Ravic myślał przez chwilę.- Do tego wszyscy musieliśmy się przyzwyczaić - powiedział w końcu. - To, co nas kiedyś trzymało razem, zostało zniszczone. Rozsypaliśmy się niczym szklane paciorki z zerwanego sznura. Nic nie jest już trwałe. - Ponownie napełnił kieliszek. - Jako chłopiec przespałem kiedyś noc na łące. Było lato, niebo zupełnie bezchmurne. Zanim zasnąłem, widziałem Oriona, który stał ponad lasami na horyzoncie. Potem, w środku nocy, obudziłem się - i Orion stał nagle w górze nade mną. Nigdy nie zapomnę tego widoku. Wcześniej uczyłem się, że Ziemia jest planetą i się obraca, ale uczyłem się tego tak jak wielu rzeczy, o których czyta się tylko w książkach, i nigdy się nad tym nie zastanawiałem. Wtedy po raz pierwszy poczułem, że naprawdę tak jest. Czułem, jak lecę bezszelestnie przez niesamowitą przestrzeń. Odczuwałem to bardzo mocno, wydawało mi się niemal, że muszę się trzymać, żeby nie wyrzuciła mnie siła odśrodkowa. Było tak pewnie dlatego, że obudzony z głębokiego snu, opuszczony przez pamięć i przyzwyczajenie, patrzyłem przez chwilę w ogromne przesunięte niebo. Ziemia przestała nagle być dla mnie trwałą podstawą - i od tamtej pory już nigdy się nią nie stała.”

“Samotność - odwieczny refren życia. Nie gorszy i nie lepszy od paru innych rzeczy. Za dużo się o tym mówi. Człowiek zawsze jest sam i nigdy sam nie jest. Nagle pojawiły się skrzypce, nakładając się gdzieś na półmrok. Jakiś ogród na wzgórzach otaczających Budapeszt. Ciężki zapach kasztanów. Wiatr. I sny jak młode sowy, siedziące skulone na ramieniu, o oczach coraz jaśniejszych o zmierzchu. Noc, która nigdy nie staje się nocą. Pora, w której wszystkie kobiety pięknieją. Duże brązowe motyle skrzydła wieczoru.”

“Life is a disease, and death begins already at birth. Every breath, every heartbeat, is a moment of dying - a little shove toward the end.”

“I lie down on many a station platform; I stand before many a soup kitchen; I squat on many a bench;--then at last the landscape becomes disturbing, mysterious, and familiar. It glides past the western windows with its villages, their thatched roofs like caps, pulled over the white-washed, half-timbered houses, its corn-fields, gleaming like mother-of-pearl in the slanting light, its orchards, its barns and old lime trees. The names of the stations begin to take on meaning and my heart trembles. The train stamps and stamps onward. I stand at the window and hold on to the frame. These names mark the boundaries of my youth.”

“[T]his is really the only thing: just to sit quietly, like this. They understand of course, they agree, they may even feel it so too, but only with words, only with words, yes that is it - they feel it, but always with only half of themselves, the rest of their being taken up by with other things, they are so divided in themselves that none feels it with his whole essence;”

“My rage outweighs my shame, as always happens when one is really ashamed and knows he ought to be.”

“I cannot really play. Either at piano or at life; never, never have I been able to. I have always been too hasty, too impatient; something always intervenes and breaks it up. But who really knows how to play, and if he does know, what good is it to him? Is the great dark less dark for that, are the unanswerable questions less inscrutable, does the pain of despair at eternal inadequacy burn less fiercely, and can life ever be explained and seized and ridden like a tamed horse or is it always a mighty sail that carries us in the storm and, when we try to seize it, sweep us into the deep? Sometimes there is a hole in me that seems to extend to the center of the earth. What could fill it? Yearning? Dispair? Happiness? What happiness? Fatigue? Resignation? Death? What am I alive for? Yes, for what am I alive?”

“... but that's what mankind is like: they only prize what they no longer possess.”

“Am I jealous? he thought, astonished. Jealous of the chance object to which she has attached herself? Jealous of something that does not concern me? One can be jealous of a love that has turned away, but not of that to which it has turned.”

“Mes amžinai pamirštam, kad gyvenam šitoje planetoje tik trumpą laiką. Todėl ir įsigyjame absoliučiai klaidingą pasaulio kompleksą. Lyg būtue žmonės, kuriems būtų duota gyventi amžinai.”

“Vahi ja vaata! Nad ehitavad relvatehaseid, sest nad tahavad rahu; nad ehitavad koonduslaagreid, sest nad armastavad tõde; õiglus on iga erakondliku hulluse kattevari, poliitilised gangsterid on lunastajad, ning vabadus on igasuguse võimuahnuse lipukiri.”

“Ma mõtlesin, et elame konservide ajastul.''''Konservide? Kuidas nii?''Ravic osutas ajalehtedele. ''Meil pole enam tarvis mõtelda. Kõik on ette mõeldud, ette mälutud, ette tunnetatud. Konservid. Jääb üle ainult avada. Kolm korda päevas koju kätte toimetatud. Midagi pole enam tarvis ise külvata, kasvatada, pole tarvis küsimuste, kahtluste ja igatsuste tulel keeta. Konservid.”

“The wisest were just the poor and simple people. They knew the war to be a misfortune, whereas those who were better off, and should have been able to see more clearly what the consequences would be, were beside themselves with joy.”

“What's the matter with you anyway?" Riesenfeld shouts "You look like a moon-struck kangaroo!”

“Never do anything complicated when something simple will serve as well. It's one of the most important secrets of living.”

“The miracle has passed me by; it has touched but not changed me; I still have the same name and I know I will probably bear it until the end of my days; I am no phoenix; resurrection is not for me; I have tried to fly but I am tumbling like a dazzled, awkward rooster back to earth, back behind the barbed wires.”

“I, too, am going to go away soon,' she says, 'I am weary and weary of my weariness. Everything is beginning to be a little empty and full of leave-taking and melancholy and waiting.”

“I want to think and at the same time that's the last thing in the world I want to do.”

“Pikat e renda e goditen ne fytyre. dhe pernjeheresh ai s'po e merrte vesh ne ishte qesharak apo i mjere, ne vuante apo nuk vuante-dinte vetem se po jetonte. Po jetonte! ai ekzistonte, jeta e kishte pushtuar serisht, dhe ai nuk ishte me spektator, nuk qendronte me jashte saj; shkelqimi i forte i ndjenjes se pakontrollueshme vershonte perseri neper damaret e tij, si zjarri neper oxhake furrnaltash; dhe nuk kishte pike rendesie ne ishte i lumtur apo fatkeq; ai po jetonte dhe e ndiente fort qe po jetonte- dhe kjo ishte mjaft!”

“But you were only an idea to me before, an abstraction that lived in my mind and called forth its appropriate response. It was that abstraction I stabbed. But now, for the first time, I see you are a man like me. I thought of your hand-grenades, of your bayonet, of your rifle; now I see your wife and your face and our fellowship. Forgive me, comrade. We always see it too late. Why do they never tell us that you are poor devils like us, that your mothers are just as anxious as ours, and that we have the same fear of death, and the same dying and the same agony - Forgive me, comrade; how could you be my enemy? If we threw away these rifles and this uniform you could be my brother just like Kat and Albert. Take twenty years of my life, comrade, and stand up - take more, for I do not know what I can even attempt to do with it now.”

“Good or ill, life is life; you only realize that when you have to risk it.”

“Our damnable memory is a sieve. It wants to survive. And survival is only possible through forgetfulness.”

“I am thinking of those strange moments when unexpectedly a kind of second sight like a deceptive memory seems suddenly to give us glimpses of many earlier lives.”

“One often feels as though something had happened before, I remember. It comes quite close to you and stands there and you know it was just this way once before, exactly so; for an instant you almost know how it must go on, but then it disappears as you try to lay hold of it like smoke or a dead memory. "We could never remember, Isabelle," I say. "It's like the rain. That has also become one, out of two gasses, oxygen and hydrogen, which no longer remember they were once gasses. Now they are only rain and have no memory of an earlier time.”

“No matter how improbable an assertion is, if it is made with enough assurance it has an affect.”

“Perhaps there is really nothing else when everything is falling to pieces, I think, except this bit of togetherness and even that is a sweet deception, for when someone else really needs you you cannot follow him or stand by him. I have noticed that often enough in the war when I looked into the face of a dead comrade. Each one of us has his own death and must suffer it alone; no one can help him then.”

“...šiaip ar taip, aš jau spėjau štai ką pastebėti: siaubą galima pakelti, kol tu pasiduodi savo likimui, bet jis tave nužudo, jeigu tik imi apie jį galvoti.”

“Jeigu būtų kur nors pasaulyje tokia vieta, kur tikrai vieną valandą per visus metus būtų galima gauti ką nors valgomo, jis kaip tik šią valandą, tarsi kokio įkvėpimo genamas, užsidėtų kepurę, išeitų, nueitų tiesiai lyg pagal kompasą ten, kur yra valgis, ir jį surastų. <...> Tai yra kažkokia mįslė, galima pamanyti, kad jis iš žemės iškasa. Didžiausias jo laimėjimas buvo keturios dėžės omarų.”

“Isterijos ir baimės apimti žmonės seka paskui lozungus, nepriklausomai nuo to, kas ir kieno vardu juos skelbia, jei tik rėksnys pažada masei prisiimti sunkią mąstymo naštą ir atsakomybę už tai, ko ji bijo, bet negali išvengti.”

“Lengvai lyg šokėja apėjo ji aplink lovą, pastatė taurę greta savęs ant grindų ir pasirąžė. Svetimos saulės nurusvinta ji nesidrovėjo savo nuogumo, kaip moteris, kuri ne tiktai žino, kad jos geidžia, bet ir ne kartą šitai yra girdėjusi.”