Jostein Gaarder

“Moreover, nature's blocks had to be eternal-because nothing can come from nothing.”

“At some point, something must have come from nothing.”

“It was all too easy to make things up, it was like skating on thin ice, it was like doing dainty pirouettes on a brittle crust over water thousands of fathoms deep.”

“Porque no podemos percibir la sustancia de la que nuestra realidad está hecha, eso ya lo sabemos. No podemos saber si nuestra realidad exterior está hecha de ondas de sonido o de papel y escritura. Según Berkeley sólo podemos saber que somos espíritu.”

“Tampoco tienes derecho a usarte a ti mismo como un mero medio para conseguir algo".”

“Se puede volver uno "esclavo" de muchas cosas. Incluso de su propio egoísmo. Pues se requiere independencia y libertad para elevarse por encima de los deseos de uno".”

“Jika fantasi sama dengan kebohongan, para penulis mestilah merupakan pembohong yang paling antusias. Mereka hidup dari situ dan orang-orang dengan sukarela membeli cerita hasil kebohongan mereka. Beberapa orang senang berbohong sedangkan yang lain senang dibohongi.”

“Siapa yang bisa menemukan buku yang tepat, akan berada di tengah-tengah teman terbaik. Di sana kita akan berbaur dengan karakter yang paling pintar, paling intelek, dan paling luhur; di sana kebanggan serta keluhuran manusia bersemayan.”

“Di dunia ini terdapat begitu banyak kalimat seperti banyaknya bintang di langit sana.”

“Heráclito también señaló el hecho de que el mundo está caracterizado por por constantes contradicciones. Si no estuviéramos nunca enfermos, no entenderíamos lo que significa esta sano. Si no tuviéramos nunca hambre, no sabríamos apreciar estar saciados. Si no hubiera nunca guerra, no sabríamos valorar la paz, y si no hubiera nunca invierno, no nos daríamos cuenta de la primavera.”

“Watching Limelight with my mother really brought home to me the brevity of life. I realized in a little while that I would die and leave everything behind. Unlike vain people, I had the ability to think this right through. I had no difficulty in picturing full theatres and cinemas long after myself was gone. Not everybody can do that. Many are so intoxicated with sensual impressions that they're not able to grasp that there is a world out there. And therefore they're not able to comprehend the opposite either - they don't understand that one day the world will end. We, however, are only a few missing heartbeats away from being divorced from humanity forever.”

“En realidad, nosotros somos el conejo blanco que se saca del sombrero de copa. La diferencia entre nosotros y el conejo blanco es simplemente que el conejo blanco no tiene sensación de participar en un juego de magia.”

“L'histoire de la pensée est un drame qui se joue en plusieurs actes.”

“I don't belong anywhere. I am neither a heart, a diamond, a club, nor a spade. I am neither a King, a Jack, an Eight, nor an Ace. As I am here - I am merely the Joker, and who that is I have had to find out for myself.Every time I toss my head, the jingling bells remind me that I have no family. I have no number - and no trade either. I have gone around observing your activities from the outside.Because of this I have also been able to see things to which you have been blind.Every morning you have gone to work, but you have never been fully awake. It is different for the Joker, because he was put into this world with a flaw: he sees too deeply and too much.Truth is a lonely thing.”

“Die Klügste ist die, die weiß, was sie nicht weiß.”

“Wenn wir sterben, stirbt eine ganze Welt mit uns.”

“Im Augapfel kollidieren Sicht und Einsicht, Schöpfung und späte Überlegung. Die Janusfrüchte des Sehens sind eine magische Schwingtür, wo der erschaffende Geist sich selber im Erschaffenen begegnet. Das Auge, das ins Universum schaut, ist das Auge des Universums selbst.”

“Geboren zu werden bedeutet, die ganze Welt geschenkt zu bekommen.”

“It is extraordinary to think about. We still speak of Socratic or Platonic philosophy, but actually being Plato or Socrates is quite another matter.”

“Then you have a big problem, because a human is a thinking animal. If you don't think, you're not really a human.”

“She felt that it was only her body that was getting old. Inside she had always been the same young girl.”

“W piaskownicy dziecko buduje zamki z piasku. Wciąż buduje nowe. Z podziwem przygląda się swojemu dziełu zaledwie przez moment, bo budowla zaraz się rozsypuje. Tak samo czas eksperymentuje na Ziemi. Pisze na niej historię świata, szkicuje wydarzenia, ludzi, a potem skreśla. Kipi tu życiem jak w kotle czarownicy, Aż pewnego dnia my zostajemy wymodelowani z tej samej kruchej materii co nasi przodkowie. Miota nami wiatr historii, unosi nas. Jest z nami. Ale w końcu nas porzuca. Jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki pojawiamy się i znikamy. Przez cały czas czekają inni i szykują się do zajęcia naszego miejsca. Bo nie mamy pod stopami stałego gruntu. Nie mamy nawet piasku. Sami jesteśmy piaskiem. (...) Nie ma takiego miejsca, w którym można by się schować przed czasem. Możemy ukrywać się przed królami i cesarzami, może zdołalibyśmy ukryć się przed Bogiem. Ale przed czasem schować się nie da. Czas dopadnie nas wszędzie, bo wszystko, co nas otacza, zanurzone jest w tym niespokojnym żywiole. (...) Czas nie mija, Hansie Thomasie. I nie cyka. To my mijamy, a cykają nasze zegarki. Tak samo cicho i nieubłaganie jak słońce, wstające na wschodzie i zachodzące na zachodzie, czas przeżera historię. Niszczy wielkie cywilizacje, podgryza dawne pomniki, pochłania pokolenie za pokoleniem. Dlatego właśnie mówimy o "zębie czasu". Bo czas nadgryza i przeżuwa, a między jego trzonowcami jesteśmy my. (...) Przez ułamek chwili jesteśmy cząstką tego ustawicznie zmieniającego się mrowiska. Biegamy po ziemi, jakby to było najbardziej oczywistą rzeczą. Widziałeś to mrowie ludzi na Akropolu! Ale to wszystko kiedyś zniknie. Zniknie i zostanie zastąpione nowym mrowiskiem. Bo wciąż ludzie czekają w kolejce. Kształty pojawiają się i znikają. Maski przybywają i odchodzą. Wciąż pojawiają się nowe wynalazki. Żaden temat się nie powtarza, żadna kompozycja nie układa się dwa razy tak samo... Nie ma nic bardziej skomplikowanego i cenniejszego od człowieka, synku. A mimo to traktuje się nas jak tanie świecidełka! (...) Chodzimy sobie po ziemi jak te figurki w śmiesznej bajce. Kiwamy głowami jak pajacyki i uśmiechamy się do siebie. Jakbyśmy sobie powtarzali: "Cześć, żyjemy razem! znajdujemy się w tej samej rzeczywistości - czyli w tej samej bajce..." Czy to nie zdumiewające, Jansie Thomasie? Żyjemy razem na jednej z planet we wszechświecie. Aż nagle zostajemy usunięci z boiska. Hokus-pokus i już nas nie ma. (...) Gdybyśmy żyli w innym stuleciu dzielilibyśmy życie z innymi ludźmi. Dziś możemy kiwać głowami i uśmiechać się na powitanie tylko do ludzi nam współczesnych. Możemy mówić: "Cześć! Jakie to dziwne, że żyjemy akurat w tym samym czasie". Możemy też poklepać kogoś po plecach, i zawołać "Witaj, duszo!" (...) Żyjemy, słyszysz? Ale tylko teraz. Mówimy, że istniejemy. Tymczasem spycha się nas na bok i wciska w mrok historii. Bo jesteśmy jednorazowi. Uczestniczymy w odwiecznej maskaradzie, w której maski pojawiają się i znikają. Długi długi rząd masek... Czyż nie zasłużyliśmy na coś lepszego, Hansie Thomasie? Ty, ja zasłużyliśmy, by nasze imiona zostały wyryte na wieczność, by pozostał po nich ślad w tej wielkiej piaskownicy.”

“- One się nie starzeją. (...) Kiedy jeszcze byłem sam na wyspie, obrazy ze snu stawały się coraz wyraźniejsze. W końcu wyskoczyły z moich myśli i wdarły się w tutejszą rzeczywistość. Nadal jednak pozostają fantazją. A fantazja ma tę cudowną moc, że to, co stworzy, na zawsze pozostaje młode i żywe. (...) Słyszałeś o Roszpunce, mój chłopcze?Pokręciłem głową.- Ale o Czerwonym Kapturku słyszałeś? Albo o Królewnie Śnieżce czy Jasiu i Małgosi? (...) Ile oni mają lat, jak myślisz? Sto? Może tysiąc? Są zarazem bardzo młodzi i bardzo starzy, ponieważ zrodzili się w wyobraźni ludzi. Nie, nie przypuszczam, by karzełki się zestrzały i posiwiały. Nawet stroje, które noszą, nie mają najmniejszego choćby zagniecenia. Inaczej jest z nami, zwykłymi śmiertelnikami. My się starzejemy i siwiejemy. To my się zdzieramy na strzępy i pewnego dnia odchodzimy. Z naszymi snami jest inaczej. One potrafią żyć w innych ludziach przez długi czas po naszym odejściu z tego świata.”

“Nagle Trójka Karo uderzyła w płacz.- Tak bym chcia... - zaszlochała.Dziewiątka otoczyła ją ramieniem i Trójka Karo dokończyła:- Tak bardzo bym chciała się obudzić... Ale jestem obudzona.Wyraziła dokładnie to, co sam czułem.”

“I've nothing against eye make-up and lipstick. But the fact is that we’re actually living on a planet in space. For me that’s an extraordinary thought. It’s mind-boggling just to think about the existence of space at all. But there are girls who can’t see the universe for eye liner.”

“The severance between us was surgical, and there was no anaesthetic..”

“Apakah dia benar-benar tersenyum kepadaku? Atau, apakah dia tersenyum tentang aku?”

“Aku mulai mengerti mengapa hantu-hantu itu begitu suka melolong dan menjerit. Itu bukanlah untuk menakut-nakuti keturunan mereka. Melainkan, karena mereka begitu kesulitan bernafas dalam waktu yang bukan waktu mereka.”

“Si el cerebro humano fuera tan sencillo que lo pudiéramos comprender, entonces seríamos tan estúpidos que tampoco lo entenderíamos.”

“I'm more concerned, just as you used to be, with the world as a riddle than with the riddles in the world. I'm more concerned with natural than the supernatural. And I feel more wonder for our inscrutable brain than for all these loose anecdots about the 'extrasensory'.”

“Circus performers and variety shows will never captivate me in the same way as steppes or rainforests, or the sky's uncountable galaxies and all the billions of light years that separate them.”

“Life is short for those who are truly able to understand that one day the entire world will come to a complete end. Not everyone is capable of that. Not everyone has the ability to comprehend what going away for all eternity really implies. There are too many distractions, hour by hour, minute by minute, to hinder such an understanding.”

“We don't knoe when we're going to make our exits. But one day we'll pass away from this carnival with all its masks and roles, and only a few transient props will remain after us, until they too are swept away. We will step outside time, leave what we call 'reality'.”

“Aku berjalan menyusuri rak-rak perpustakaan. Buku-buku tersebut memunggungiku. Tak seperti manusia yang ingin berjarak denganku, buku-buku itu malah menawarkan diri untuk memperkenalkan diri mereka. Bermeter-meter jajaran buku yang yang tak akan pernah mampu kubaca. Dan aku tahu; apa yang ada disini adalah kehidupan yang merupakan pelengkap kehidupanku, yang menanti untuk dimanfaatkan. Tetapi hari-hari berlalu, dan kesempatan itu tetap tak tergapai----terabaikan. Salah satu buku ini mungkin benar-benar bisa mengubah hidupku. Siapakah aku sekarang? Siapakah sebenarnya aku?”

“Należymy do gatunku składającego słowa jak ryba ikrę, produkujemy więcej kultury, niż jesteśmy w stanie przetrawić. W ciągu ostatnich lat pedantycznie zwalczaliśmy graffiti na stacjach metra, a jednocześnie wydajemy miliony koron na budowę nowych bibliotek narodowych. Tymczasem zapis pamięci narodowej może przyjąć również formę graffiti. Nietzsche porównał człowieka przejedzonego kulturą do węża, który połknął zająca, a teraz drzemie w słońcu, nie będą w stanie się ruszyć. Czas epigramatów już minął. Na przystani w Bryggen w Bergen znaleziono niewielki kawałeczek drewna z takim oto napisem runicznym: Ingebjørg kochała mnie, kiedy byłem w Stavanger. Fakt ten musiał wywrzeć pewne wrażenie na autorze napisu, podobnie zresztą jak na czytelniku, żyjącym osiemset czy dziewięćset lat później. Dzisiaj oszczędny w słowach autor, chcąc uwiecznić jedną schadzkę z Ingebjørg, dorzuciłby do pamięci potomnych czerystustronicową powieść. Albo też zadręczyłby życie swoim współczesnym wpadającymi w ucho popularnymi piosenkami w stylu 'Nie ma jak z Ingebjørg, nie ma jak z Ingebjørg'. Paradoks polega na tym, że gdyby przez wszystkie osiemset lat napisano równie wiele powieści, jak w latach siedemdziesiątych, to nikt z nas nie byłby w stanie przebrnąć przez tak obfitą tradycję piśmiennictwa i nie dotarłby do prostej, lecz przyjemnej historii o Ingebjørg. (...) Namiętna historia miłośna została odarta ze wszystkiego aż do kości, lecz mimo to niesie za sobą mnóstwo konotacji. Ponadto pewnych rzeczy czytelnik może się domyślić. Dostał do ręki coś, nad czym dalej może pracować jego wyobraźnia. Po czterystustronicowej powieści trudno jest samemu coś wymyślić.”

“Pająk wysnuwa wszystko ze swojego wnętrza. (...) Nie wszyscy pisarze tak robią. Niektórzy są jak mrówki, pozbierają trochę tu, trochę tam, a potem to, czego tak pracowicie naściągali, uważają za swoje dzieło. Krytycy bez obiekcji wierzą, że niemal wszyscy pisarze zaliczają się do tej właśnie kategorii. Chętnie wskazują, że dana książka "zawiera ślady", "czerpie z", "ma dług wdzięczności wobec" pewnych tytułów lub prądów bądź współczesnych, bądź z historii literatury, i to nawet wtedy, gdy rzeczony autor nigdy nie zbliżył się do wspomnianych pozycji. Krytycy jednak przyjmują niemal za pewnik, że wszyscy pisarze są równie uczeni i w równym stopniu pozbawieni fantazji jak oni sami. Wygląda na to, że za aksjomat przyjęto niemożność powstawania jakichkolwiek oryginalnych impulsów, przynajmniej nie jest to możliwe w żadnym małym kraju, a już z pewnością nie w w naszym. Istnieje jednak również trzecia kategoria pisarzy. Ci, którzy korzystali z Pogotowia Autorskiego, byli jak pszczoły. Zlatywali się, żeby zbierać nektar w różanym ogrodzie Pająka, w ten sposób zdobywali surowiec, lecz większość z nich wkładała wiele trudu i wysiłku w jego przerobienie. Przetrawiali zebrany z róż nektar i przetwarzali go na własny miód.”

“Jeśli istnieje Bóg, to jest on nie tylko mistrzem w zostawianiu śladów po sobie. Jest przede wszystkim arcymistrzem w ukrywaniu się. A świat nie puszcza pary z ust, o nie. W przestrzeni niebieskiej wciąż trzyma się język za zębami. Niewiele się plotkuje wśród gwiazd. Ale wciąż nikt nie zapomniał o Wielkim Wybuchu. Od tamtej pory nieprzerwanie panuje milczenie i wszystko, co istnieje, oddala się od siebie. Wciąż można natknąć się na jakiś księżyc albo na kometę. Nie czekajcie jedynie na życzliwe okrzyki. W niebie nie drukują wizytówek.”

“Stworzenie człowieka trwa kilka miliardów lat, jego śmierć - zaledwie kilka sekund.”

“Kiedy umieramy - jest tak jak wtedy, gdy wszystkie sceny są już umieszczone na rolce taśmy filmowej, a dekoracje rozebrane i spalone - stajemy się fantomami we wspomnieniach naszych potomków. Stajemy się wtedy upiorami, mój drogi, stajemy się mitem. Ale na razie wciąż jesteśmy ze sobą, wciąż razem jesteśmy przeszłością, odległą przeszłością. Pod kopułą mitycznej przeszłości wciąż jeszcze słyszę twój głos.”

“Czułem się nieskończenie bogaty w przeszłość. Ileż pokoleń mogłem naliczyć od pojawienia się pierwszego płaza? Ile podziałów komórkowych mogłem zapisać na swoje konto od pierwszej zygoty? Czułem się niepokojąco bogaty w przeszłość. Nie miałem jednak żadnej przyszłości. Później miałem być niczym.”

“Wśród naszego rodzaju utrzymuje się zdumiewający pociąg ku temu, co "ostatnie" i "utracone". Wartość przeżycia czegoś, z czego również przyszłe pokolenia będą czerpać radość, nie może się w żaden sposób mierzyć z wartością zobaczenia tego, co później popadnie w ruinę. Ten widzi, kto widzi ostatni. Podobnie rozpowszechniony jest zwyczaj kłócenia się krewnych i przyjaciół o to, kto ostatni zamienił słowo ze zmarłym. W miarę zmniejszania się naszej planety i odkrywania przez przemysł turystyczny coraz to nowych nisz i nisz w niszach wróżę świetlaną przyszłość nekroturystyce. "Zobaczcie wymarły Bajkał!", "Jeszcze tylko kilka lat, a Malediwy znajdą się pod wodą!", "Ty możesz być ostatnim człowiekiem, który oglądał żywego tygrysa!".”

“Nad nami migotały gwiazdy niczym sygnały Morse'a wysyłane z utraconej przeszłości.”

“(As human beings) We see everything everything in a glass, darkly. Sometimes we can peer through the glass and catch a glimpse of what is on the other side. If we were to polish the glass clean, we'd see much more. But then we would no longer see ourselves.”

“Aku terkesima betapa dunia adalah sebuah tempat yang indah. Sekali lagi aku mendapatkan perasaan euphoria terhadap segala sesuatu di sekitar diriku. Siapakah kita ini, yang selalu hidup di sini? Setiap orang di pelataran itu seperti sebuah harta karun hidup yang penuh dengan pikiran dan kenangan, impian dan keinginan. Aku terkurung di dalam kehidupan kecilku sendiri di bumi ini, tapi itu pun berlaku pada setiap orang lain di pelataran ini.”

“Ne maram, da bi ravno ti sodila med lene in ravnodušne. Želim, da se odločiš za budno življenje.”

“Sophie left the den and wandered about in the large garden. She tried to forget what she had learned at school, especially in science classes.If she had grown up in this garden without knowing anything at all about nature, how would she feel about the spring?Would she try to invent some kind of explanation for why it suddenly started to rain one day? Would she work out some fantasy to explain where the snow went and why the sun rose in the morning?”

“Wir werden alt und grau. Wir werden eines Tages verschlissen sein und aus der Welt verschwinden. Mit unseren Träumen ist das anders. Sie können in anderen Menschen weiterleben, wenn es uns schon längst, längst nicht mehr gibt.”

“Kamu menulis: "Kita sudah mengatakan A, maka kita harus menyebutkan seluruh huruf." Namun masalah itu sekarang sudah sedemikian luar biasa hingga aku menjadi ragu. Maka, kukutipkan puisi singkat dari Jan Erik Vold mengenai hal itu:"Siapa yang mengatakan ATelah mengatakan A"Kamu mengerti yang kumaksud, kan? Kalau kamu telah mengatakan A, maka kamu telah mengatakan A dan harus menjalani segala resiko yang mengikutinya. Tapi, itu tak berarti bahwa kamu juga harus mengatakan B.”

“Ich weiß von einem Paar, das sich einvernehmlich trennen wollte und schon dabei war, die Bücher möglichst gerecht zu teilen, als sich herausstellte, dass sie Buch um Buch gleich gern hatten. Je mehr Bücher sie in die Hand nahmen, desto deutlicher wurde ihnen das, und als sie über einige sogar redeten, ging ihnen auf, dass sie einander viel zu ähnlich waren, als dass sie sich hätten trennen können. Sie leben immer noch zusammen und halten den Grund, aus dem sie sich damals trennen wollten, für eine belanglose Episode.”

“The soul yearns to fly home on the wings of love to the world of ideas. It longs to be freed from the chains of the body.”